Organizator/ka

Archiwum Państwowe w Warszawie

Archiwum Państwowe w Warszawie to instytucja o długiej historii. Już w 1792 r. na mocy prawa o miastach, wniesionego do Konstytucji 3 maja, powołano Archiwum Generalne miasta Warszawy. To tam miały być gromadzone najcenniejsze miejskie dokumenty, dotąd przechowywane w skrzyniach i puzdrach. Kolejne rozbiory Rzeczypospolitej zahamowały ten proces. W okresie zaborów dokumenty przechowywano w różnych miejscach, a archiwum funkcjonowało pod rozmaitymi nazwami. W 1938 r. archiwum miejskie umieszczono w dawnym Arsenale przy ul. Długiej. Miały być w nim scalone wszystkie historyczne akta Warszawy. Zagładę archiwum przyniosła jednak II wojna światowa. Po Powstaniu Warszawskim w 1944 r. niemieckie wojska spaliły zbiory w Arsenale. Po wojnie archiwum otrzymało odbudowane trzy staromiejskie kamienice (Krzywe Koło 7 i 9, Nowomiejska 12). Tam działa do dziś jako Archiwum Państwowe w Warszawie, podlegające Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

Do najciekawszych zbiorów APW należą m.in. plany i mapy Warszawy od XVIII wieku, akta władz i instytucji z czasów zaborów, księgi hipoteczne i notarialne czy bezcenne tzw. Plany Lindleya sporządzone w latach 1883-1915 na potrzeby budowy warszawskich wodociągów... Bardzo ważna jest również dokumentacja osobowo-płacowa Polaków, pochodząca ze zlikwidowanych zakładów pracy, a służąca m.in. do wyliczania emerytur. Przechowujemy ją w jednym z naszych zamiejscowych oddziałów – w Milanówku.

W zbiorach APW znajdują się również materiały Biura Odbudowy Stolicy, dokumentujące odrodzenie się zniszczonego miasta po II wojnie światowej. W 2011 r. archiwum BOS zostało wpisane na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć świata”, skupiającą obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego o wybitnym znaczeniu. 22 lipca w Sali Modrzewiowej Archiwum Państwowego w Warszawie, przy ul. Krzywe Koło 7, zaprezentujemy wybrane materiały z Archiwum BOS.